Cốm làng Vòng được sản xuất từ lúa nếp non và qua nhiều công
đoạn với các bước làm khác nhau từ lúc gặt lúa nếp non cho đến thành phẩm. Dưới
đây là bài viết giới thiệu sơ lược về cách làm cốm làng Vòng.
Nguyên
liệu làm Cốm Vòng là lúa nếp non: Có rất nhiều loại lúa nếp có thể làm cốm như lúa lương
phượng, lúa nếp thơm, nếp tan, nếp quýt, nếp hoa, nhưng lúa nếp cái hoa vàng
cho ra thành phẩm thơm ngon đặc biệt.
Lúa nếp non làm cốm
Sàng lọc
thóc: Lúa mới gặt
về cần được tuốt, lấy thóc. Sau đó sàng bỏ rơm, đãi qua nước để loại bỏ các hạt
thóc lép và rửa sạch thóc.
Tuốt lúa bằng máy để lấy thóc
Đãi thóc: những hạt thóc lép sẽ nổi lên trên
mặt nước và được vớt ra ngoài
Đãi thóc
Rang Thóc: Thóc sau khi đãi sạch, cho vào chảo
rang, quá trình rang phải đảo đều thóc, hiện nay chảo rang thóc để làm cốm có
gắn thêm máy đảo tự động. Bếp lò để rang cốm nếu cầu kỳ thường phải đắp xỉ than
nhưng không đốt than mà dùng củi, và chảo rang thường bằng gang đúc. Rang
khoảng 30 phút thì xem thử bằng cách đặt 5 hạt lên miếng gỗ, dùng ngón tay miết
mạnh, nếu thấy hạt thóc "2 quằn 3 róc", tức 2 hạt chưa róc vỏ nhưng
bị quằn lại, còn 3 hạt còn lại róc vỏ nhưng không bị quằn là được.
Rang Thóc Làm Cốm
Giã Cốm: Thóc rang xong, người làm cốm vòng đợi
nguội rồi cho từng mẻ, mỗi mẻ khoảng vài kilogam vào cối giã. Thóc được giã đều
và vừa tay mươi phút, thấy có trấu thì xúc ra sảy bỏ trấu rồi lại giã tiếp. Tùy
theo độ non của lúa khi gặt mà người giã cốm sẽ ước lượng, trung bình khoảng 7
lần giã là hoàn tất. Tại làng Vòng, người giã cốm thường giã đến lần thứ 5 thì
phân loại thành 3 loại: cốm rót, cốm non và cốm già, sau đó mới giã riêng từng
loại trong hai lần cuối.
Giả cốm thủ công dùng sức người
Giã cốm bằng máy
Thành Phẩm
Cốm Làng Vòng: Cuối
cùng, cốm thành phẩm sẽ được gói trong hai lớp lá, và buộc bằng lạt nếp màu
xanh trước khi đưa đến tay người tiêu dùng. Lớp trong là lá ráy xanh và mát giữ
cho cốm khỏi khô và không phai nhạt màu xanh ngọc; lớp ngoài là lá sen có hương
thơm thoang thoảng.
Sản phẩm Cốm làng Vòng
